Rivaroxabaداروی زالربان نوعی ترکیب ضد انعقادخون است که از تشکیل لخته های خونی جلوگیری می نماید.
موارد مصرف:
ریواروکسابان در سال 2011 برای پیشگیری و درمان در بیماران مختلفی که در معرض ترومبوز (لخته) هستند مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) قرار گرفت.
ریواروکسابان (زالربان) به منظور پیشگیری و همچنین درمان ترومبوز وریدی عمقی (DVT) استفاده میشود. ترومبوز وریدی عمقی ممکن است به آمبولی ریوی منجر شود که میتواند تهدید کننده حیات باشد. داروی ریواروکسابان (زالربان) همچنین در افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی استفاده میشود. فیبریلاسیون دهلیزی نوعی اختلال ریتم قلب است و میتواند به سکته مغزی منجر شود. Xalerban خطر سکتههای مغزی را در این افراد کاهش میدهد. زالربان همچنین در پیشگیری از ایجاد لخته بعد از جراحیهای بزرگ بهویژه جراحیهای ارتوپدی زانو و لگن کاربرد دارد.
به منظور پیشگیری از ترومبوآمبولی وریدی (VTE) در بیمارانی که تحت عمل جراحی تعویض زانو یا لگن قرار گرفتهاند، دوز توصیه شده ۱۰ میلی گرم ریواروکسابان (زالربان) به صورت خوراکی یک بار در روز است. برای بیماران تحت عمل جراحی لگن، طول مدت درمان ۵ هفته توصیه میشود. برای بیماران تحت عمل جراحی بزرگ زانو، مدت زمان درمان ۲ هفته توصیه میشود. متخصصان ارتوپدی مهمترین گروه استفاده از این دوز دارو هستند که به راحتی میتوانند ریواروکسابان (زالربان) را جایگزین داروی تزریقی انوکساپارین کنند. در کنار جراحان ارتوپدی، سایر متخصصین جراحی (زنان و زایمان، جراحان عمومی، جراحان عروق) و فوق تخصصهای اونکولوژی نیز با پیشگیری از لخته و استفاده از این دوز دارو سر و کار دارند.
همچنین ریواروکسابان (زالربان) در درمان ترومبوآمبولی وریدهای عمقی اندامها (DVT)و آمبولی ریه استفاده می شود. در این مورد زالربان با دوز 15 میلی گرم دوبار در روز به مدت 3 هفته اول شروع درمان و پس از آن 20 میلی گرم یک بار در روز تجویز می شود. متخصصان قلب و عروق، داخلی و اورژانس و فوقتخصصهای ریه و مراقبتهای ویژه مهمترین گروه پزشکان استفاده کننده از این دوز دارو هستند.
از زالربان همچنین برای پیشگیری از سکتههای مغزی در افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی استفاده می شود. در بیماران مبتلا به AF دوز دارو 20 میلی گرم یک بار در روز می باشد. به دلیل دفع عمدتا کلیوی زالربان، در صورتی که بیمار دچار مشکلات کلیوی باشد دوز 15 میلیگرم یک بار در روز جایگزین ریواروکسابان 20 میلیگرم میشود. متخصصان قلب و عروق و مغز و اعصاب، مهمترین پزشکانی هستند که با این دوز دارو سر و کار دارند.
مکانیسم اثر
ریواروکسابان (زالربان) یکی از د
اروهای نسل جدید ضدانعقادها است که اثر خود را از طریق مهار فاکتور Xa در مسیر آبشار انعقادی اعمال میکند. از آنجا که اثر مهاری ریواروکسابان در آبشار انعقادی به طور مستقیم و بدون تأثیر عوامل دیگر صورت میگیرد، این اثر پایدار و قابل پیشبینی است. در نتیجه برخلاف نسل قدیمی داروهای ضدانعقاد (وارفارین)، زالربان (Xalerban) به طور معمول نیازی به پایش آزمایشات انعقاد خون و تنظیم دوز ندارد.
متابولیسم
ریواروکسابان (زالربان) به خوبی از سیستم گوارش جذب میشود و ظرف 4 ساعت پس از مصرف اثر مهاری خود را اعمال خواهد کرد. این اثر 8-12 ساعت باقی میماند اما فعالیت فاکتور Xa ظرف 24 ساعت آینده به حد طبیعی بازنمیگردد. از این رو زالربان را به صورت دوز یک بار در روز استفاده میکنند.
عوارض دارویی
مهمترین عارضه تمامی داروهای ضدانعقاد، خونریزی میباشد. این خونریزی به ویژه در صورت مصرف زیاده از حد دارو (بیش از میزان تجویز شده توسط پزشک) رخ میدهد. خونریزی ریواروکسابان (زالربان) در مطالعات متعددی با وارفارین مقایسه شده است. در درازمدت، میزان خونریزیهای خطرناک (بهویژه خونریزی مغزی و دیگر خونریزی های کشنده) در ریواروکسابان نسبت به داروهای دیگر کمتر گزارش شده است که یکی از مهمترین برتریهای ریواروکسابان (زالربان) نسبت به داروهای مشابه است. با این حال، میزان خونریزی گوارشی در مصرف ریواروکسابان اندکی بیشتر از وارفارین است.
مصرف در بارداری و شیردهی
ریواروکسابان (زالربان) از نظر مصرف در بارداری در گروه C قرار دارد. این بدان معنا است که مطالعه کافی در این زمینه وجود ندارد و بهتر است در چنین شرایطی از دارو استفاده نشود. همچنین در شیردهی مطالعهای به منظور بررسی ترشح دارو در شیر مادر انجام نشده است و بنابراین کاربرد آن در شیردهی ممنوع است.
مزایای اصلی ریواروکسابان (زالربان)
نسل جدید داروهای ضدانعقاد (شامل ریواروکسابان، دابیگاتران، اپیکسابان و ادوکسابان) در مقایسه با داروهای سنتی (وارفارین، هپارین و انوکساپارین) مزایای فراوانی دارند. مهمترین مزیت کاربردی این دارو در مقایسه با داروهای تزریقی (هپارین و انوکساپارین) نحوه مصرف خوراکی آن است. مهمترین مزیت زالربان (Xalerban) در مقایسه با وارفارین سهولت تجویز آن برای پزشک و راحتی مصرف برای بیمار است..
عدم نیاز به پایش مداوم تستهای انعقادی، تداخلات بسیار کمتر دارویی و غذایی، و عوارض کمتر خونریزیدهنده در مقایسه با وارفارین مهمترین دلایل گرایش پزشکان و بیماران به این دسته از داروها است.
در میان نسل جدید داروهای ضدانعقاد، ریواروکسابان به دلیل نحوه مصرف یک بار در روز در بیشتر موارد مصرف خود بیش از همه انواع دیگر داروهای ضدانعقاد جدید خوراکی مورد استقبال پزشکان قرار گرفته است.