پیشگیری کل نگر از پیری زودرس

چرا برخی از افراد در دوران جوانی احساس پیری می کنند؟ از کجا متوجه شویم که دچار پیری زودرس شده ایم؟ و این که آیا براستی می توان مانع پیری زودرس شد؟

پیری زودرس در هر سنی از زندگی می تواند رخ دهد و تبعاتی همچون افسردگی، خودکشی، از کار افتادگی و نگرش منفی نسبت به دوران سالمندی را به دنبال دارد. مهم ترین عوامل ایجاد بروز پیری زودرس شامل تغذیه نامناسب، کم تحرکی و افکار منفی هستند. در واقع، پیری روندی اجتناب ناپذیر است اما با رعایت نکاتی می توان از سرعت آن کاست. همچنین با رعایت این نکات می توانید دوران سالمندی خود را با کیفیت بالاتری سپری نمایید. در ادامه کتاب به علل، نشانه ها و راه های مقابله با پیری زودرس پرداخته ایم.

در واقع، علائم خاص پیری پیش از 35 سالگی پیری زودرس تلقی می شود؛ هرچه پیرتر می شوید، روند داخلی بدن شما  از گردش سلول های پوستی گرفته تا بهبود بدن کند می شود و برای تکمیل یا شارژ بیشتر بدن طول می کشد. این باعث می شود تا علائم پیری مانند چین و چروک و خستگی ایجاد شود.

اجتناب از این تغییرات اینک ناممکن است، اما نکته امیدبخش اینجاست که روش هایی برای کاهش علائم پیری در بدن وجود دارد.

فرایند پیری به نحوی منجر به کاهش توانایی واکنش سیستم ایمنی می‌شود و همین باعث عفونت بیشتر، ابتلا به بیماری‌های التهابی بیشتر و حتی سرطان می‌شود. با افزایش امید به زندگی در کشورهای توسعه‌یافته، بیماری‌های مربوط به دوران میانسالی و سالمندی هم سیر صعودی دارد. خوشبختانه، تحقیق در خصوص فرایند پیری می‌تواند به نفع همگان باشد.

ميانسالي سنیني است كه در آن فرد با تجاربي بسيار متنوع و گهگاه ضد و نقيض مواجه مي‌شود. از يك سو زندگي در اين دوران بحراني و پر تلاطم است و از سوي ديگر از آرامش نسبي برخوردار است. فرد ميانسال به اين آگاهي مي‌رسد كه ديگر جوان نيست و بسياري از فعاليت‌هاي گذشته را نمي‌تواند انجام دهد. همچنين دوران ميانسالي مي‌تواند با آغاز بيماري‌ها و بازنشستگي همراه باشد. با اين تفاسير بروز بحران ميانسالي همچون بحران نوجواني لزوما پديده‌اي عام و همگاني نيست. بسيار مشاهده شده كه افراد در ميانسالي دوراني آرام و توام با سكونی را تجربه كرده‌اند.

در دوران میانسالی سبك زندگي متعادل به طور ويژه در رژیم غذایی یکی از بهترین راه‌هایی است که با رعایت کردن آن می‌توانید سلامتی خود را حفظ کنید و طول عمر بیشتری داشته باشید.

پیری زودرس می تواند در سیستم های قلبی-عروقی، اعصاب مرکزی و محیطی، مفاصل کوچک و بزرگ، سیستم ایمنی و البته پوست افراد در هر سنی از زندگی بروز کند. نتایج مطالعات نشان می دهد مهم‌ترین عوامل ایجاد خطر پیری زودرس به صورت "سبک زندگی پیر کننده" شامل رژیم غذایی نامناسب، کم‌تحرکی، مصرف سیگار، چاقی، پرفشاری خون ، قند بالا و اختلالات چربی خون می باشد.

در حالی که برخی از انسان‌ها فرایند پیری را به شکل سالم طی می‌کنند، نتایج بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که در مقایسه با افراد جوان‌تر، میانسالان و سالمندان بیشتر در معرض بیماری‌های عفونی و حتی مرگ بر اثر این بیماری‌ها قرار دارند. عفونت‌های تنفسی-ریوی از عوامل اصلی مرگ انسان‌ها در ۶۵ کشور با درآمد متوسط و پایین در دنیا هستند. دلایل متعددی مانند نقش عوامل اجتماعی موثر بر سلامت و نابرابری های در دسترسی به خدمات بهداشتی-درمانی برای این موضوع احتمالا وجود دارد، اما بسیاری از دانشمندان می‌گویند که این افزایش ریسک با کاهش سلول‌های T ارتباط دارد. با افزایش سن اندام تیموس کوچک می‌شود و در نتیجه سلول‌های T کمتری برای مبارزه با عفونت تولید می‌کند. عملکرد تیموس از سن ۱ سالگی رو به نزول می‌گذارد؛ اما هنوز مشخص نیست که آیا این کاهش سطح عملکرد در تیموس باعث کم شدن سلول‌های T می‌شود یا تغییرات دیگری در این قضیه نقش دارند. برخی از پژوهشگران هم روی این فرضیه کار می‌کنند که آیا با افزایش سن، کارایی مغز استخوان در تولید سلول‌های بنیادی که عامل افزایش سلول‌های سیستم ایمنی هستند کاهش پیدا می‌کند.

پایین آمدن میزان عکس‌العمل به عفونت از طریق آزمایش واکنش افراد مسن به واکسن به اثبات رسیده است. برای مثال، مطالعات صورت گرفته بر روی واکسن آنفلوآنزا نشان داده است که تاثیر این واکسن بر روی افراد ۶۵ ساله به مراتب از کودکان سالم بالای ۲ سال کمتر بوده است. اما واکسیناسیون آنفلوآنزا و عفونت ریوی (پنومونی) با وجود کاهش تاثیرشان، به طور قابل توجهی میزان بیماری و مرگ را در افراد مسن در مقایسه با افرادی که واکسیناسیون را انجام نداده‌اند، کمتر بوده است.

به نظر می رسد میان تغذیه و ایمنی در افراد میانسال و سالمند ارتباط وجود دارد. نوعی از سوءتغذیه که حتی در کشورهای مرفه شایع شده است، «سوءتغذیه‌ی ریزمغذی»‌ نام دارد. سوء‌تغذیه‌ی ریزمغذی به این معنا است که بدن فرد نسبت به بعضی از ویتامین‌های حیاتی و مواد معدنی که از طریق رژیم غذایی به دست می‌آیند، دچار کاستی می‌شود و این سوءتغذیه در افراد مسن شایع است. افراد مسن معمولا کمتر مواد غذایی مصرف می‌کنند و در نتیجه تنوع کمی در رژیم غذایی‌شان دیده می‌شود. سوال مهم این است که آیا مکمل‌های رژیمی به حفظ سلامت سیستم ایمنی در افراد مسن کمک می‌کنند.

از طرفی با وجود افزایش سطح تحصیلات و آگاهی ایرانیان، هنوز افراد متعددی هستند که سالمندی را دوران بیماری و از کارافتادگی می‌دانند  از این جهت برنامه‌ خاصی برای این دوران از زندگی که می تواند نقش بهره برداری از این زمین حاصلخیز باشد ندارند.

 این افراد بایستی در خصوص این موضوعات با پزشکانی که از تغذیه سالمندان آگاهی کامل دارند مشورت نمایند، زیرا با اینکه شاید بعضی از مکمل‌های رژیمی برای آنها سودمند است اما تغییرات کوچک ممکن است تحولات جدی در بدن این گروه سنی ایجاد کند.

با نگارش با کتاب تلاش شده است تا با ارائه الگوهای کاربردی موفق، اصلاح شیوه‌ زندگی و تغییر رفتارهای پرخطر از ابتلا به پیری زودرس تا حدود قابل ملاحظه ای پیشگیری به عمل آمده و بر طول و عرض زندگی ایرانیان افزوده گردد.